Паэтычны талент Аляксея Пысіна-гэта талент ад Бога. Тое, што ў яго творах часта паблісквае “Божая іскра”,лічаць многія паэты і крытыкі. І гэта сапраўды так. Вучні ДУА “Сярэдняя школа № 45 г. Магілёва “ таксама пераканаліся ў гэтым, калі рыхтаваліся да мерапрыемстваў, прысвечаных 100-гадоваму юбілею нашага земляка Аляксея Пысіна, які адзначаўся 22 сакавіка. Шмат цікавых мерапрыемстваў, прысвечаных гэтай урачыстай даце, было праведзена ў школе.
   Вельмі запамінальнай стала вечарына для вучняў сёмых класаў, дзе яны знаёміліся з жыццёвым і творчым шляхам паэта, выразна чыталі яго вершы, завочна наведалі малую радзіму А.Пысіна, бо ён бязмежна любіў свой родны кут - Краснапольшчыну. Вучням удвая было цікава ўдзельнічаць у гэтай вечарыне, бо многія з іх пражываюць на вуліцы, якая носіць імя знакамітага земляка. Прыемна ўсведамляць, што творчасць А.Пысіна, якая мала вывучаецца ў школе, вельмі захапіла дзяцей сваёй тэматыкай і разнастайнасцю. Вечарына завершылася паэтычнымі радкамі Аляксея Пысіна:

Дачка мая! У жыццёвай прозе
У буднях і святочным днём
Не пакідай мову ў парозе,
Калі ў нечы ўводзеш дом.

Настаўнікі беларускай мовы і літаратуры
Ныркова Алеся Мікалаеўна,
Якаўлева Святлана Уладзіміраўна.

Сёння свята нашых птушак
І вялікіх, і малых.

   Пад такім дэвізам прайшло свята Саракі або Гуканне вясны ў ДУА “Сярэдняя школа №45 г.Магілёва”. Мала хто ведае, што ў гэты дзень, 22 сакавіка, птушкі на сваіх крылах прыносяць не проста вясну - разам з імі вяртаюцца продкі, якіх беларусы сустракаюць рытуальным печывам.
   Вучні нашай школы таксама не парушылі гэтых традыцый: пяклі з цеста птушачак і частавалі ўсіх прысутных. З задавальненнем загадвалі загадкі, звярталіся да прыкмет і павер’яў, гукалі вясну песняй “Жавараначкі, прыляціце”, вадзілі карагод, упрыгожвалі стужкамі і ладзілі буслянку на дрэва.
   У час мерапрыемства вучні пераканаліся, што Саракі- адно з важных святаў у побыце беларусаў і што кожны павінен захаваць традыцыі нашых продкаў, каб не парывалася повязь часоў.

Настаўнікі беларускай мовы і літаратуры
Ныркова Алеся Мікалаеўна,
Якаўлева Святлана Уладзіміраўна.

   19 сакавіка 2021 года вучні 8 "В" класа прынялі ўдзел у мерапрыемстве, якое было прысвечана 100-годдзю з дня нараджэння выдатнага беларускага пісьменніка А.Пысіна.
   Вучні пазнаёміліся з цікавымі фактамі з жыцця пісьменніка, змаглі далучыцца да творчай спадчыны паэта. Хмеленок Арцемій і Папкова Лізавета выразна чыталі вершы А.Пысіна на памяць.

   Пад такім дэвізам у ДУА “Сярэдняя школа № 45 г. Магілёва”прайшлі мерапрыемствы, прысвечаныя Міжнароднаму Дню роднай мовы.
   Святочная атмасфера гэтага дня адчувалася ва ўсім: яркія інфармацыйныя стэнды радавалі вока наведвальнікаў школы; дзяўчаты, апранутыя ў нацыянальныя касцюмы, віталі ўсіх беларускімі словамі і пакідалі на памяць пра гэты дзень стужку з беларускім нацыянальным арнаментам; кожны жадаючы запісаў сваё любімае слова на беларускай мове на інфармацыйным стэндзе; фае школы запоўніла цудоўная мелодыя беларускіх песень.
   Вучні і дарослыя змаглі паспрабаваць свае сілы ў розных выпрабаваннях. Так, вучні сярэдняга звяна паказалі добрыя веды па гісторыі Беларусі, гісторыі фарміравання беларускай мовы падчас правядзення віктарыны, за што і атрымалі буклеты з сімваламі нацыянальнага арнаменту. Старэйшыя школьнікі, практыканты бібліятэчнага каледжа, настаўнікі прынялі ўдзел у напісанні Беларускай дыктоўкі, прысвечанай 90-годдзю з дня нараджэння У.Караткевіча. Пасільным аказаўся для іх урывак з нарыса У.Караткевіча “Зямля пад белымі крыламі”. І дарослыя, і вучні з ахвотай паўдзельнічалі ў акцыі “Чытаем разам па-беларуску”. Для чытання была прапанавана паэма П.Броўкі “Беларусь”.
   Ласкавае, мілагучнае беларускае слова запоўніла ўсю школьную прастору. І кожны пераканаўся ў тым, што наша мова самая прыгожая і непаўторная, што карыстацца ёю ў паўсядзённым жыцці – адна асалода.
   Жыве беларускае слова у вяках. І пакуль жыве наша мова – жыве народ беларускі.

Лунькова Вольга Пятроўна,
настаўнік беларускай мовы і літаратуры
ДУА "Сярэдняя школа № 45 г. Магілёва"

   Чарговы беларускамоўны чацвер у ДУА “Сярэдняя школа № 45 г. Магілёва” паказаў добрае веданне вучнямі 6 “А” і 6 “Б” класаў народнай творчасці.
   Гульня пад назвай “Чароўны куфэрак “Залацінкі народнай мудрасці” паказала роўныя сілы суперніка і закончылася перамогай сяброўства. А паспаборнічаць было ў чым.
   Першае выпрабаванне патрабавала ад вучняў прадэманстраваць свае веды ў галіне фразеалогіі. Прычым, у зусім незвычайнай форме. Фразеалагізм і яго значэнне трэба было пазнаць па рухах, якія дэманстраваў адзін з удзельнікаў гульні. Атрымалася весела, захапляльна і пазнавальна.
   Не было пераможаных і ў веданні беларускіх народных прыказак, загадак. Крыху складаней аказалася заданне на пераклад слоў, якія расказвалі пра рысы беларускага народнага характару, з беларускай мовы на рускую.
   Закончылася гульня праглядам міні-сцэнак народных жартаў.
   Атмасфера гульні, суперажывання, пазнавальнасці зрабіла час незаўважным. Добры настрой быў забяспечаны на ўвесь дзень!

Лунькова Вольга Пятроўна,
настаўнік беларускай мовы і літаратуры
ДУА "Сярэдняя школа № 45 г. Магілёва"

«Добры дзень, школа! Вас вітае школьнае радыё!» з гэтых слоў пачынаецца дзень на школьным радыё. Кожны чацвер вядучыя школьнага радыё, вучні і настаўнікі, распавядаюць аб гістарычных фактах нашай Радзімы.

Верасень

Кастрычнiк

Лістапад

Снежань

Студзень

Люты

Сакавік

Красавік

«Добры дзень, школа! Вас вітае школьнае радыё!» з гэтых слоў пачынаецца дзень на школьным радыё. Кожны чацвер вядучыя школьнага радыё, вучні і настаўнікі, распавядаюць аб гістарычных фактах нашай Радзімы.

Верасень

Кастрычнiк

Лістапад

Снежань

Студзень

Люты

   Асабліва ярка і насычана прайшоў Тыдзень славянскіх моў – 2020 у ДУА “Сярэдняя школа № 45 г. Магілёва”.
   А пачалося ўсё з жадання бліжэй пазнаёміць вучняў і наведвальнікаў школы з культурай і бытам у першую чаргу беларускага народа. Для гэтага ў фае школы размясцілася стылізаваная кампазіцыя “Беларуская хата”, якая наглядна расказала пра жыццё і побыт, традыцыйнае адзенне і майстэрства беларускага народа.
   З мэтай азнаямлення з культурай беларускага народа і і іншых славянскіх народаў-братоў для вучняў 5-11 класаў былі праведзены віктарыны, конкурсы, падарожжы, інтэрактыўныя гульні, брэйн-рынгі, КВІЗы, конкурсныя праграмы. “Сцяжынамі Бацькаўшчыны”, “Над Белай Руссю белы бусел”, “Размаўляй па-беларуску”, “Ведай роднае слова”, “Любі,шануй, ведай роднае слова”, “У роднай мовы – роднае карэнне”, “Краязнаўчае этнаграфічнае падарожжа”, “Самы шчыры беларус”, “Залацінкі роднай мовы”, “Беларускія, рускія, украінскія загадкі і прыказкі” – вось пералік тых цікавых сустрэч, якія падрыхтавалі настаўнікі беларускай мовы і літаратуры для сваіх выхаванцаў, каб паказаць значнасць культурнай спадчыны беларусаў для сённяшняга і наступнага пакалення. А самае галоўнае – навучыць быць шчырым беларусам, які будзе паважаць, цаніць і памнажаць спадчыну сваіх продкаў.
   Закончыўся Тыдзень усеагульным святам для мікразоны “Спадарожнік” ¬ – Масленіцай, якая ўнесла ў жыццё наведвальнікаў сапраўднае свята з гульнямі, песнямі, танцамі і рознымі прысмакамі майстроў-умельцаў.

Лунькова Вольга Пятроўна,
кіраўнік МА настаўнікаў беларускай мовы і літаратуры
ДУА "Сярэдняя школа № 45 г. Магілёва"

   Любіць сваю краіну немагчыма, калі не ведаць, чым яна жыла, як жыве зараз, да чаго імкнецца. Вывучаць, пазнаваць, разумець сваю зямлю, яе народ- самая галоўная наша задача.
   21 лістапада 2019 г. у чарговы беларускі чацвер у 5”ж” класе прайшоў конкурс малюнкаў “Мая Беларусь”. Дзеці з задавальненнем паказвалі ў сваіх малюнках, якой ім бачыцца іх родная старонка. Падчас правядзення конкурсу гучалі вершы на роднай мове. Дзеці таксама праслухалі выказванні вядомых беларускіх пісьменнікаў аб роднай мове.
   У гэты ж чацвер да 110-й гадавіны з дня нараджэння пісьменніка М.Лужаніна вучням быў паказаны відэафільм , у якім пісьменнік расказвае аб сваім жыцці. І тут жа быў прачытан праграмны твор 5 класа “Добры хлопец Дзік” , напісаны гэтым жа аўтарам. Прагляд матэрыялу садзейнічаў пашырэнню ведаў аб земляку.

Абухоўская Г.М.,
настаўнік беларускай мовы і літаратуры
ДУА “Сярэдняя школа №45 г. Магілёва”

Якія знаёмыя назвы і словы,
Якая цудоўная родная мова!
Пімен Панчанка

   18 красавіка 2019 года ў дзяржаўнай установе адукацыі “Сярэдняя школы № 45 г.Магілёва” адбылося мерапрыемства “Скарбы народнай мудрасці”, у якім прынялі ўдзел вучні восьмых класаў.
   Рабяты звярнуліся да моўнага багацця беларускага народа, успомнілі прыказкі і прымаўкі, фразеалагізмы. Кожнаму ўдзельніку мерапрыемства было цікава адчуць сябе ў ролі перакладчыка, артыста і знаўцы мовы. Вучні папрактыкаваліся ў разгадванні крыжаванак, загадак, успомнілі асаблівасці беларускай мовы ў параўнанні з рускай.
   Дадзенае мерапрыемства паспрыяла развіццю творчых здольнасцей, кемлівасці, артыстызму вучняў, а таксама падаравала добра настрой.

Костылева Л.М.,
настаўнік беларускай мовы і літаратуры
ДУА “Сярэдняя школа №45 г. Магілёва”

   У красавіку традыцыйна былі праведзены “Хвілінкі роднай мовы”, у тым ліку і ў пачатковых класах. Адно з іх- віктарына-прэзентацыя “Белая Русь сінявокая”-прайшло ў 3 “А”,“Б”, “В” класах 11 красавіка.
   Вучні пелі песні на роднай мове пра нашу краіну,чыталі вершы, з захапленнем адказвалі на пытанні віктарыны, малявалі карту з абласнымі гарадамі, самастойна выконвалі практычныя заданні. У канцы мерапрыемства дзеці атрымалі новыя веды і прыемны настрой.

В.В.Палуян,
А.А.Лазоўская,
В.В.Марчанка
класныя кiраўнiкi
ДУА “Сярэдняя школа №45 г. Магілёва”

   25 лютага 2019 года ў дзяржаўнай установе адукацыі “Сярэдняя школа № 45 г. Магілёва” прайшоў гарадскі семінар кіраўнікоў школьных метадычнях аб’яднанняў настаўнікаў беларускай мовы і літаратуры па тэме “Рэалізацыя метапрадметнага падыходу як аснова фарміравання ключавых кампетэнцый вучняў на ўроках беларускай мовы і літаратуры”.
   Пачаўся семінар з выступлення метадыста Дзяржаўнай установы па навукова-метадычным забеспячэнні ўстаноў адукацыі горада Магілёва Аліноўскай А.В. пра значэнне метапрадметных кампетэнцый у сучасным адукацыйным працэсе.
   У ходзе мерапрыемства прысутным была прадстаўлена візітная картка школы і метадычнага аб’яднання настаўнікаў беларускай мовы і літаратуры настаўнікам Костылевай Л.М.
   Работу ўстановы адукацыі па папулярызацыі беларускай мовы, патрыятычным выхаванні, падтрымцы нацыянальных традыцый і народнай спадчыны прэзентавала настаўніца беларускай мовы і літаратуры вышэйшай катэгорыі Якаўлева С.У., падзяліўшыся вопытам і формамі работы ў дадзеным накірунку. Увазе настаўнікаў быў прадстаўлены фрагмент літаратурнай вечарыны, прысвечанай 105-годдзю з дня нараджэння знакамітага земляка Аркадзя Куляшова.
   Вучэбна-метадычны блок семінара прайшоў у форме майстар-класаў настаўнікаў вышэйшай катэгорыі Луньковай В.П. і Калінінай С.М., якія расказалі пра фарміраванне метапрадметных кампетэнцый вучняў на ўроках беларускай мовы і літаратуры і праз арганізацыю праектнай і даследчай дзейнасці.
   Практычны блок семінара быў прадстаўлены ўрокамі беларускай літаратуры ў 7 класе ( настаўнік Лунькова В.П.) і беларускай мовы ў 6 класе ( настаўнік Ныркова А.М.). У ходзе ўрокаў настаўнікі прадэманстравалі валоданне метадамі і прёмамі па фарміраванні метапрадметных кампетэнцый вучняў пры вывучэнні беларускай мовы і літаратуры.
   У рамках семінара прайшоў і майстар-клас настаўніка вышэйшай кваліфікацыйнай катэгорыі дзяржаўнай установы адукацыі “Сярэдняя школа № 31 г. Магілёва” Шэндзеравай І.С. “Выкарыстанне эфектыўных метапрадметных метадаў і прыёмаў пры падрыхтоўцы вучняў да прадметнай алімпіяды”, дзе ўдзельнікам семінара былі прадстаўлены практычныя напрацоўкі настаўніка ў дадзеным накірунку, а таксама ўласна распрацаваная праграма ў форме гульні па беларускай літаратуры.
   Напрыканцы семінара Алена Валер’еўна Аліноўская прааналізавала вынікі ўдзелу вучняў у трэцім этапе рэспубліканскай алімпіяды па вучэбных прадметах “Беларуская мова” і “Беларуская літаратура”.
   Удзельнікі семінара выпрацавалі пэўныя рэкамендацыі па пытаннях рэалізацыі метапрадметнага падыходу пры фарміраванні ключавых кампетэнцый вучняў на ўроках беларускай мовы і літаратуры, пры падрыхтоўцы да прадметнай алімпіяды і пры арганізацыі праектнай і даследчай дзейнасці.

Лунькова В.П., кіраўнік МА,
настаўнік беларускай мовы і літаратуры
ДУА “Сярэдняя школа №45 г. Магілёва”

   21 лютага адзначаецца Міжнародны дзень роднай мовы. Гэты дзень быў заснаваны ў лістападзе 1999 года рашэннем Трыццатай Генеральнай канферэнцыі ЮНЕСКА з мэтай абароны моўнай і культурнай разнастайнасці.
   21 лютага 2019 года ў 4 «Г» класе прайшлі мерапрыемствы, прысвечаныя Міжнароднаму дню роднай мовы, мэтай якіх з’яўлялася папулярызацыя і паглыбленне ведаў пра родную мову.
   Гэтаму дню быў прысвечаны выпуск літаратурнай газеты “Жывое ў вяках беларускае слова”. Дзецi з захапленнем расказвалi вершы беларускіх паэтаў аб роднай мове, знаёмiлсяi з гісторяйі заснавання Міжнароднага дня роднай мовы.
   На уроках беларускай мовы праводзіліся моўныя хвілінкі інфармавання “З роднай мовай дзень за днём”.
   Цiкава прайшла конкурсная праграма “Падарожжа по Мовазнавіі”, дзе вучням былі прапанаваны заданні, пры выкананні якіх яны змаглі паказаць не толькі свае веды, але і кемлівасць. Мерапрыемства прайшло цікава і было павучальным для дзяцей.

Халаева З.П.,
класны кiраўнiк 4 «Г» класа
ДУА “Сярэдняя школа №45 г. Магілёва”

   Калі ёсць у народа такія, не загіне давеку народ…
   Пад такім дэвізам прайшла літаратурная вечарына, прысвечаная 105-ай гадавіне з дня нараджэння А.Куляшова ў ДУА “Сярэдняя школа №45 г.Магілёва”.
   Хутка бягуць гады. Але, колькі б часу ні прайшло, заўсёды будзе жыць у памяці людской Аркадзь Куляшоў – народны паэт Беларусі, якому была прысвечана літаратурная вечарына. Вучні 5-11 класаў яшчэ раз прайшліся жыццёвымі сцежкамі паэта, пашырылі веды аб яго творчасці, аб культуры нашага беларускага народа. Удзельнікі мерапрыемства прачыталі вершы нашага славутага земляка так выразна і так пранікнёна, што ніхто не застаўся абыякавым да творчай спадчыны паэта. Музычны твор “Алеся” на словы А.Куляшова, які суправаджаў усё мерапрыемства, зрабіў вечарыну эмацыянальнай і запамінальнай. На памяць аб гэтай сустрэчы дзеці атрымалі тэматычны беларускі каляндар з партрэтам А.Куляшова.

Якаўлева Святлана Уладзіміраўна,
настаўнік беларускай мовы і літаратуры
ДУА “Сярэдняя школа №45 г. Магілёва”

   24 студзеня ў 2 " І " классе прайшоў беларускамоўны дзень. Вучні пазнаёміліся з біяграфіямі беларускіх паэтаў і іх творчасцю. Шмат цёплых слоў прысвяцілі паэты ў сваіх радках роднай зямлі – нашай Беларусі.
   Пра гэта дзеці і расказалі на сваім пазакласным мерапрыемстве. Конкурс беларускіх вершаў прайшоў ў добразычлівай абстаноўцы, дзеці зацікаўлена слухалі адзін аднаго. Усе ўдзельнікі атрымалі дыпломы і засталіся задаволеныя сваімі выступленнямі.

Волкава Анжэла Аляксандраўна,
класны кіраўнік
ДУА “Сярэдняя школа №45 г. Магілёва”

   Нязменнай застаецца традыцыя правядзення адзінага дня беларускага маўлення ў ДУА “Сярэдняя школа № 45 г. Магілёва”. Кожны чацвер, як звычайна, беларуская мова гучыць не толькі на ўроках. Магчымасць чуць жывую беларускую гаворку дапамагае вучням адчуць усю прыгажосць роднай мовы, выклікае жаданне спрыяць яе адраджэнню.

Магчыма, гэта і не нова,
Што слова-зерне на сяўбе,
А хто не любіць роднай мовы,
Той любіць толькі сам сябе.    С. Грахоўскі

   Менавіта гэтымі радочкамі было распачата мерапрыемства “Гуляем у роднае слова”, што праводзілася ў чацвер, 31 студзеня, у нашай школе. У ходзе гульні вучні 6 “А” класа, падзяліўшыся на дзве каманды, дэманстравалі свае веды: збіралі рассыпаныя словы, разгадвалі рэбусы, шукалі зашыфраваныя прыказкі, складалі вершы з прапанаваных рыфмаваных пар слоў, перакладалі, прыгадвалі назвы беларускага адзення, страў, прадметаў хатняга ўжытку.
   Барацьба разгарнулася не на жарт. Кожная каманда імкнулася да перамогі. Усе удзельнікі былі вельмі актыўнымі. Але пераможца можа быць толькі адзін. І гэта-каманда “Зорачкі”. У ходзе гульні вучні атрымалі не толькі шмат прыемных уражанняў, але яшчэ і памятныя сувеніры.
   Напрыканцы мерапрыемства ўсе ўдзельнікі згадзіліся са словамі Ігара Пракаповіча:

Пагавары са мной на мове,
На нашай роднай, не чужой.
Адчуеш ты-у кожным слове
Душа яднаецца з душой.

Ныркова Алеся Мікалаеўна,
настаўнік беларускай мовы і літаратуры
ДУА “Сярэдняя школа №45 г. Магілёва”

   Да дня нараджэння народнага пісьменніка Беларусі Івана Мележа
   Цікавае і пазнавальнае падарожжа ў свет жыцця і творчасці Івана Мележа здзейснілі вучні 10 “А” і 10 “Б” класаў ДУА “Сярэдняя школа № 45 г. Магілёва”, наведаўшы бібліятэку № 2 імя І.Шамякіна.
   Шчырасцю і ўтульнасцю сустрэла нас бібліятэка, запрасіўшы на ітэграваны ўрок “Палескай зямлі волат”, прысвечаны цудоўнаму пісьменніку Беларусі Івану Мележу.
   Цікавым і пазнавальным быў праведзены ўрок для вучняў, якія амаль стаяць на парозе выбару свайго далейшага жыцця. Якім будзе гэты выбар у прафесійным плане, цяжка адказаць нават самім падлеткам. Затое з пэўнай верагоднасцю, як настаўнік, магу зазначыць, што духоўны змест гэтага жыцця будзе напоўнены дабрынёй і чалавечнасцю, любоўю і ўдзячнасцю да тых мясцін, што далі жыццё, да тых людзей, што былі побач. Права так сцвярджаць дае мне той урок, які атрымалі дзесяцікласнікі, пазнаёміўшыся з жыццём і дзейнасцю Івана Мележа. Прыкладам для падлеткаў стане любоў пісьменніка да бацькоў, роднай зямлі, сваякоў і аднавяскоўцаў.
   Многа цікавых фактаў паўстала перад вучнямі падчас праведзенага ўрока: пачулі яны галасы сучаснікаў пісьменніка, успаміны родных і знаёмых, даведаліся пра створаны ўласнымі рукамі Мележа ровар, пра бацьку-літкансультанта пры напісанні галоўнага твора жыцця І.Мележа – “Палескай хронікі”. Ці мала яшчэ чаго даведаліся, несумненна адно: зразумелі вучні, што не толькі свой раман “Людзі на балоце” прысвяціў Іван Паўлавіч “Бацьку, маці, бацькоўскай зямлі”, а і ўсё сваё жыццё аддаў гэты сціплы і бескампрамісны пісьменнік служэнню роднай зямлі.
   Музычныя творы любімага ансамбля “Песняры”, урыўкі з кінафільма “Людзі на балоце”, з дакументальных фільмаў пра жыццё і творчасць народнага пісьменніка Беларусі зрабілі інтэграваны ўрок жывым, запамінальным і змястоўным.

Лунькова Вольга Пятроўна,
класны кіраўнік 10 “А” класа і
настаўнік беларускай мовы і літаратуры
ДУА “Сярэдняя школа №45 г. Магілёва”

   24 студзеня ў 2 " І " классе прайшоў беларускамоўны дзень. Вучні пазнаёміліся з біяграфіямі беларускіх паэтаў і іх творчасцю. Шмат цёплых слоў прысвяцілі паэты ў сваіх радках роднай зямлі – нашай Беларусі.

    Пра гэта дзеці і расказалі на сваім пазакласным мерапрыемстве. Конкурс беларускіх вершаў прайшоў ў добразычлівай абстаноўцы, дзеці зацікаўлена слухалі адзін аднаго. Усе ўдзельнікі атрымалі дыпломы і засталіся задаволеныя сваімі выступленнямі.

Волкава Анжэла Аляксандраўна,
настаўнiк пачатковых класаў
ДУА "Сярэдняя школа № 45 г. Магілёва"

   Любіць сваю краіну немагчыма, калі не ведаць, чым яна жыла, як жыве зараз, да чаго імкнецца. Вывучаць, пазнаваць, разумець сваю зямлю, яе народ –самая галоўная наша задача. Гэта задача не аднаго ўрока ці ранішніка, на раскрыццё ўсіх сакрэтаў можа не хапіць нават жыцця, але неабходна імкнуцца ведаць як мага больш.
   Пра гэта і ішла гаворка на пазакласным мерапрыемстве “Каб любіць свой край, трэба, перш за ўсё, яго ведаць” для вучняў 5-ых класаў, якое было праведзена ў чацвер, 17 студзеня, у рамках адзінага дня беларускага маўлення.
   Вучні з вялікім задавальненнем чыталі вершы на беларускай мове, гаварылі і чыталі пра цікавыя факты, звязаныя з гісторыяй Беларусі, разгадвалі крыжаванкі, тлумачылі значэнні фразеалагізмаў, прыказак, адказвалі на цікавыя пытанні, слухалі песні на беларускай мове, малявалі малюнкі, прысвечаныя роднаму краю.
   Дадзенае мерапрыемства садзейнічала пашырэнню слоўнікавага запасу школьнікаў, пашырыла веды аб родным краі, аб роднай мове, спрыяла атмасферы сяброўства, узаемапавагі.

Бычкова Лілія Леанідаўна,
настаўнік беларускай мовы і літаратуры
ДУА “Сярэдняя школа №45 г. Магілёва”

   У ДУА «Сярэдняя школа № 45 г. Магілёва» ў рамках правядзення дня беларускай мовы навучэнцы 2 «В» класа падрыхтавалі і правялі мерапрыемства для сваіх сяброў з паралелі. Хлопчыкi i дзяўчынкi прачыталі вершы беларускіх паэтаў малой радзімы. Знакамітай рамантычнай паэмы Адама Міцкевіча «Свіцязь», П.Прануза «Збірайся ў школу», «Леначка", Сёння ў Толі выхадны », А. Куляшова «Камсамольскi квіток», А.Пысин «Ліст птушак» і iнш .А яшчэ наведалі вiртуальную выставу кніг.

   Дзякуючы такім мерапрыемствам хлопчыкi i дзяўчынкi маюць магчымасць праяўляць сябе як творчыя асобы і прадэманстраваць свае добрыя веды па беларускай мове.

Наталля Мiхайлаўна Лысова,
настаўнiк пачатковых класаў
ДУА "Сярэдняя школа № 45 г. Магілёва"

   У год малой радзімы ў нашай школе была створана і праведзена інтэрактыўная гульня “Лёва з Магілёва”. 3 “А”, “Б”, “В” класы пазнаёміліся з гульнёй пры дапамозе ЭСН у кабінеце 168. Весела і займальна “вандравалі” вучні разам з Лёвай па краінах-суседках Беларусі, выконвалі розныя заданні. Потым “вярнуліся” ў свой родны горад Магілёў і ўзбагацілі свае веды цікавымі фактамі пра горад і беларускую мову.

В.В.Палуян, А.А.Лазоўская, В.В.Марчанка,
настаўніцы
ДУА "Сярэдняя школа № 45 г. Магілёва"

   На чарговае мерапрыемства сабраліся вучні 6 "Д" класа ў чацвер. Навучэнцы ўдзельнічалі ў віктарыне "Зямля бацькоў - мая зямля". Яны разгадвалі рэбусы, крыжаванкі, успомнілі прыказкі пра Радзіму. Вучні паказалі сябе добрымі знаўцамі гісторыі роднага краю.
   Віктарына вызначыла самых уважлівых і дасведчаных вучняў, якія былі ўзнагароджаны дыпломамі.

Ярмоленка Алеся Дзмітрыеўна,
настаўніца беларускай мовы і літаратуры
ДУА "Сярэдняя школа № 45 г. Магілёва"

   У пачатку вучэбнага года традыцыйна былі праведзены мерапрыемствы з мэтай папулярызацыі беларускай мовы. Адно з іх- “Родны мой горад”-прайшло ў 3 “А”,“Б”, “В” класах.
   Вучні пелі песні пра родны горад, з захапленнем адказвалі на пытанні віктарыны пра вуліцы, славутасці Магілёва, самастойна выконвалі практычныя заданні. У канцы мерапрыемства дзеці атрымалі новыя веды і прыемныя падарункі.

В.В.Палуян, А.А.Лазоўская, В.В.Марчанка,
настаўніцы
ДУА "Сярэдняя школа № 45 г. Магілёва"

   26 лiстапада ў 5 класе прайшло пазакласнае мерапрыемства, прысвечанае беларускай мове - гульня-спаборнiцтва "Знаўцы беларускай мовы".

   Гульня складалася з некалькiх раздзелаў-прыпынкаў:

1. Гэта цiкава ведаць;
2. Аматары беларускага фальклору;
3.Пiшу правiльна;
4. Кожны з нас у душы паэт;
5. Конкурс чытальнiкаў.

   Мэты гульнi: выхаванне ў вучняў паважлiвых адносiн да культурнай спадчыны нашага народа, пачуцця нацыянальнай годнасцi.
   Задачы: садзейнiчаць павышэнню матывацыi пры вывучэннi беларускай мовы i лiтаратуры, развiццю творчага мыслення; ствараць умовы для развiцця цiкавасцi да роднага слова; спрыяць пашырэнню кругагляду вучняў.
   Дзецi прынялi актыўны ўдзел у мерапрыемстве. З задавальненнем разгадвалi загадкi, рэбусы, шарады, самi прыдумвалi чатырохрадкоўi , чыталi на памяць вершы беларускiх паэтаў пра родны край i мову народа, нават напiсалi невялiкую дыктоўку i разабралi ўсе памылкi.
   Хачу звярнуцца да вучняў, настаўнiкаў i проста людзей. Любiце свой край! Кожны дзень адкрывайце для сябе няўлоўную прыгажосць роднага куточка! Прыслухоўвайцеся да нашай пявучай мовы! Заўважайце дабрыню, адкрытасць, таленавiтасць нашага народа! I вы адчуеце ў душы вялiкi гонар за сваю Радзiму!

Чупыркіна Іна Мікалаеўна,
Бабкова Іна Фёдараўна,
настаўніцы беларускай мовы і літаратуры
ДУА "Сярэдняя школа № 45 г. Магілёва"

    Сёння, 8 лістапада, у ДУА «Сярэдняя школа №45 г.Магілёва” адбылася незвычайная “Вандроўка па родным краі”. “У чым яе незвычайнасць?”- спытаеце вы. Вучні 6 “Б” класа ў час мерапрыемства змаглі пабываць у краіне “Фальклорыі”, пазнаёміцца з народнымі жартамі, паспрабаваць свае сілы ў прамаўленні хуткамовак, скласці прыказкі пра Радзіму. У краіне “Літаратурнай”, складаючы вершаваныя радкі, змаглі адчуць сябе юнымі паэтамі. А ўжо калі апынуліся ў “Гульнёвай” краіне, то змаглі паказаць увесь свой спрыт! Шасцікласнікам было вельмі цікава пазнаёміцца з такімі беларускімі гульнямі, як “Бульба”, “Пан Быкоўскі”, “Лявоны”. З задавальненнем і самі паскакалі на адной назе, як тыя “Лявоны”. Напрыканцы мерапрыемства вучні паказалі добрыя веды па тэме “Адзенне і стравы беларусаў”. Ніхто нават і не заўважыў, як праляцеў час, бо кожны разумеў: колькі яшчэ ўперадзе неразгаданага і займальнага!

Якаўлева Святлана Уладзіміраўна,
настаўніца беларускай мовы і літаратуры
ДУА "Сярэдняя школа № 45 г. Магілёва"

    А ці лёгка намаляваць казку ? А вы спрабавалі?
    На гэта пытанне стараліся адказаць вучні 5 “Г “ класа ў час правядзення мерапрыемства “Я малюю казку”. Адказ быў адзіны: цяжка , цікава, адказна , але вельмі займальна.
   Праз малюнак рабяты паказалі, які выгляд мае дзяўчынка ў казцы “Разумная дачка”, а які настрой у Івана час прыгод у казцы “Залаты птах” або да чаго імкнуцца жывёлы ў сваёй казцы “Музыкі”.
   Ва ўсіх вучняў сваё бачанне характараў герояў, іх знешні выгляд, настрой, адносіны да падзей.Рабяты добра зразумелі, што хацелі перадаць нам прашчуры, ствараючы гэты незвычайны цуд - казку. А самае галоўнае тое, што рабяты бліжэй дакрануліся да народнай творчасці, да таго , што ўваходзіць у скарбонку нацыянальнай культуры Беларусі.

А.В.Балазечка,
настаўніца беларускай мовы і літаратуры
ДУА "Сярэдняя школа № 45 г. Магілёва"

   У рамках тыдня беларускай мовы ДУА “СШ №45 г. Магілёва” у 3” І ” , 3 “З” і 4 “І”- інтаграваных класах навучання адбылася віктарына пад назвай “Беларусь- мая Радзіма”. Настаўнікі Яцкевіч А. В. , Месячык. А.Р., Кіркорава А.А. правялі віктарыну ў форме групавога дыялогу. Вучні падзяліліся на тры каманды: “Васілінка “, “Несцерка,”Надзея”. Напярэдадні мерапрыемства настаўнікі прапанавалі сваім выхаванцам дзіцячую літаратуру беларускіх аўтараў пра сваю Радзіму: дзеці знаёміліся,выразна чыталі, аналізавалі вершы беларускіх паэтаў: Я. Коласа, Я. Купалы, В. Віткі, М. Пазнякова і іншых. Гучалі пытанні пра гарады Беларусі, навакольнае асяроддзе і жывёльны свет нашай краіны; лепшыя беларускія прыказкі і прымаўкі выкарыстоўваліся ў рэбусах і крыжаванках.
   Мэтай дзічячай віктарыны- было выхаванне ў вучняў інтаграваных класаў нацыянальнай самасвядомасці праз асэнсаванне нацыянальных каштоўнасцей, традыцый, творчай і сацыяльнай самарэалізацыі кожнага вучня, сацыялізацыя дзяцей- інвалідаў у грамадства. На мерапрыемстве выконваліся задачы, якія садзейнічалі фарміраванню сацыяльнага аптымізму, выхаванню патрыёта і грамадзяніна Рэспублікі Беларусь.На канкрэтных прыкладах вучні ўсвядомілі сувязь мінулага і сучаснага, таксама стварылі ўмовы для развіцця нацыянальнай культуры, станаўлення важнейшых якасцей кожнай асобы.
   Вучні з захапленнем адказвалі на пытанні віктарыны, самастойна выконвалі практычныя заданні. У канцы выхаваўчага мерапрыемства пераможцы атрымалі салодкія ўзнагароды.

Ала Яцкевіч,
настаўніца ДУА "Сярэдняя школа № 45 г. Магілёва"

Пакуль паэты будуць пець –
Не быць Радзіме безыменнай.
Зямлі бацькоў - не анямець!
Ніл Гілевіч

   Пад такой назвай прайшоў чарговы беларускамоўны чацвер у дзяржаўнай установе адукацыі “Сярэдняя школа № 45 г. Магілёва”.
   Увазе вучняў, настаўнікаў і гасцей школы была прадстаўлена інфармацыя пра беларускамоўныя назвы памяшканняў школы, а таксама відэафільм, створаны выпускнікамі школы.
   Відэафільм расказаў усім пра жыццё і дзейнасць пісьменнікаў-землякоў, дзякуючы якім беларускае слова дасягнула значных вышынь не толькі на тэрыторыі Беларусі, а і далёка за яе межамі.
   Шчодрая магілёўская зямля багатая на таленты. Аркадзь Куляшоў, Іван Чыгрынаў, Алесь Пісьмянкоў, Аляксей Пысін, Іван Пехцераў, Алесь Казека, Сяргей Украінка, Мікола Яцкоў… Вось далёка не поўны пералік імёнаў тых, кім ганарыцца Магілёўская зямля і кожны, хто называе сябе беларусам.
   “Не маўчы па-беларуску!” Менавіта гэтыя словы, напэўна, сталі дэвізам для кожнага беларускага паэта і пісьменніка, якія пакінулі вялікую спадчыну ў мастацкім слове, у беларускім слове, спадчыну, якую сённяшняму пакаленню берагчы і памнажаць.
   Упэўнена, што словы Сяргея Украінкі крануць сэрца кожнага, каму не ўсё роўна, што будзе з беларускім словам, крануць і прымусяць дзейнічаць:
Дзе адшукаць замову
Ад абыякавасці да роднай мовы?

Лунькова Вольга Пятроўна,
настаўнік беларускай мовы і літаратуры
ДУА "Сярэдняя школа № 45 г. Магілёва"

   «Беражыце, людзі, гэту прыгажосць!”- пад такім дэвізам прайшло мерапрыемства ў беларускамоўны чацвер у 5 “Б” класе нашай школы. Вучні прыгадалі сімвалы нашай краіны, звярнуліся да самай грацыёзнай птушкі нашай зямлі-бусла, з захапленнем праслухалі легенды і паданні, якія існуюць у народзе пра яго, разгадалі крыжаванку па тэме “Кветкі”, адгадалі загадкі , зрабілі вусную замалёўку, звярнуўшыся да малюнкаў роднай прыроды, Напрыканцы сустрэчы дзеці прыйшлі да высновы: усе, хто жыве на гэтай беларускай зямлі, шчаслівыя людзі, бо могуць любавацца сінімі азёрамі, зялёнымі лясамі, шчодрымі на ўраджай жытнёвымі палямі, дыхаць духмяным водарам бароў, дрэў і кветак. І ўсю гэту прыгажосць трэба берагчы!

Якаўлева Святлана Уладзіміраўна,
настаўнік беларускай мовы і літаратуры
ДУА "Сярэдняя школа № 45 г. Магілёва"

   Усе мы родам з краіны Дзяцінства. У кожнага з нас ёсць дарагія сэрцу цацкі, якія нас суцяшаюць, саграваюць сваёй цеплыней і даюць надзею на лепшае, а часам з’яўляюцца абярэгам.
   А Вы ведаеце, якія цацкі былі ў нашых далёкіх продкаў? Не зусім? Зазірнём у гісторыю…
    Пад такім дэвізам - заклікам прайшло мерапрыемства ў 5 “З” класе, дзе рабяты пазнаёміліся са звесткамі стварэння цацак на тэрыторыі Беларусі, з якога часу пачалі існаваць і якімі былі нашы старажытныя цацкі, што ўвасаблялі ў жыцці і быце чалавека, і з чаго яны рабіліся.
   Вучням было прапанавана прынесці на мерапрыемства адну самую любімую цацку, расказаць пра яе. Кожны з рабят хацеў паведаць незвычайную гісторыю з’яўлення яе ў сям’і, пазначыць, чаму ён выбраў іменна гэту цацку, а не іншую.
   Кожны, хто чуў вучняў, то разумеў: дзеці знаходзіцца ў сваёй краіне Дзяцінства і з’яўляюцца самымі шчаслівымі.

Балазечка Алена Виктарауна,
настаўнік беларускай мовы і літаратуры
ДУА "Сярэдняя школа № 45 г. Магілёва"

   Пад такой назвай прайшоў чарговы беларускамоўны чацвер 12 красавіка 2018 года. Вучні 6 “Ж” класа паспрабавалі свае сілы ў мерапрыемстве “Свая гульня”, прысвечаным тэме вайны ў творчасці беларускіх паэтаў і пісьменнікаў, а таксама ўзнавілі ў памяці асноўныя падзеі Вялікай Айчыннай вайны. Удзельнікі мерапрыемства паказалі добрае веданне гісторыі ваенных падзей на тэрыторыі Беларусі, назвалі асноўныя помнікі і мемарыяльныя комплексы, прысвечаныя воінам-вызваліцелям і ахвярам Вялікай Айчыннай вайны. Цэнтрам увагі сталі мастацкія творы, прысвечаныя тэме вайны. Творы, якія не толькі расказваюць пра трагічныя падзеі беларускай гісторыі часоў вайны, а і пра мужнасць, нязломнасць у барацьбе з нямецкімі захопнікамі як дарослых, так і падлеткаў.
   Мерапрыемствы такога кшталту можна лічыць урокам мужнасці і прыкладу для вучняў-падлеткаў, духоўны свет якіх павінен быць напоўнены ідэямі дабра і патрыятызму.

Лунькова Вольга Пятроўна,
настаўнік беларускай мовы і літаратуры
ДУА "Сярэдняя школа № 45 г. Магілёва"

   5 красавіка ў ДУА “Сярэдняя школа №45 г. Магілёва”, прайшло мерапрыемства, прысвечанае вялікаму святу — Вялікадню. Вучні вельмі прыгожа і цікава расказвалі нам пра святкаванне нашымі продкамі гэтага дня.
   Вялікдзень, або Пасха, важнае свята хрысціян, уведзенае ў гонар Уваскрэсення Ісуса Хрыста. Акрамя таго, да гэтага дня прывязана шмат іншых падзей, якія адзначаюцца ў паслядоўнасці: Лазарава субота, Вялікая пятніца, Чысты чацвер і іншыя.
   Вогнішча, ручаі, яйкі і зайцы — гэта галоўныя сімвалы свята, якія нясуць у сабе значэнне святла, абнаўлення і жыцця. Вялікдзень — гэта таксама і свята шчодрых смачных страў пасля Вялікага посту.
   У Чысты чацвер, па традыцыі, наводзяць парадак у хаце, каб сустрэць вялікае свята і фізічна, і духоўна чыстымі.
   Традыцыйна святочны стол складаецца з пірагоў, мясных страў, свежанацёртага хрэну і, канечне, яек-крашанак. Нашы бабулі адварвалі яйкі ў цыбульніку — сухім шалупінні цыбулі, якое збіралі за год. Яно дазваляе дабіцца залаціста-карычневага колеру (чым больш цыбульніку, тым ён больш насычаны). Можна пайсці арыгінальным шляхам і з дапамогай натуральных прадуктаў дабіцца яшчэ і карычневага (кава ці чай), бэзавага (буракі), светла-зялёнага (шпінат ці крапіва), жоўты (морква) адценняў.
   Вечарам з кожнай сям'і звычайна гаспадар ці старэйшыя людзі ішлі ў храм “на ўсенашную”. 3 сабою бралі па кавалачку кожнай стравы: мяса, сала, пірог, яйкі, соль і інш. Набажэнствы ў гэту ноч заканчваюцца гадзін каля чатырох. На заканчэнне “усенашнай” свяшчэннікі асвяцаюць “пасху” — прынесеныя з дому харчы. У хатах да ранку гарэла святло, запальвалі свечкі перад абразамі, маліліся Богу, расказвалі біблейскія паданні аб жыцці Ісуса Хрыста, святых Апосталаў і іншых святых.
   Пасля “усенашнай” зранку ўсе, хто правёў гэту ноч у царкве (касцёле), спяшаліся ў свае сем'і. Дома кожная гаспадыня накрывала святочны стол, за які, папярэдне памаліўшыся Богу, садзіліся. Толькі цяпер упершыню пасля доўгага сямітыднёвага посту можна было ўволю паласавацца рознымі стравамі. Есці пачыналі з асвечанага яйка, солі і пірага, а пасля смачна снедалі.
   Вельмі радаснымі і жаданымі велікодныя дні былі для дзетак. Да іх у госці прыходзілі хросныя бацька і маці, бабулі, дзядулі, дзядзькі, цёткі, якія кожнаму з дзяцей прыносілі чырвонае яйка.
   Дарэчы, на Вялікдзень традыцыйна вітаюцца «Хрыстос уваскрос!», а адказваюць «Сапраўды ўваскрос!».

Бычкова Лілія Леанідаўна,
настаўнік беларускай мовы і літаратуры
ДУА "Сярэдняя школа № 45 г. Магілёва"

«Добры дзень, школа! Вас вітае школьнае радыё!» з гэтых слоў пачынаецца дзень на школьным радыё. Кожны чацвер вядучыя школьнага радыё, вучні і настаўнікі, распавядаюць аб гістарычных фактах нашай Радзімы.

Студзень

Люты

Сакавік

   22 сакавiка ў ДУА "Сярэдняя школа №45 г.Магiлева" быў праведзены гiстарычны экскурс "Народныя святы, звычаi i традыцыi Магiлеўшчыны". На мерапыемства, прысвечанае Году Малой Радзiмы, былi запрошаны вучнi 5-7 класаў.
   Настаўнiкi беларускай мовы i лiтаратуры цiкава, займальна, з выкарыстаннем фота- i вiдэа-, расказалi пра асноўныя народныя святы, звычаi i традыцыi Магiлеўшчыны, што дайшлi да нас з далекiх часоў у сваiм першапачатковым змесце цi ў новым афармленнi.
   Былi прадэманстраваны глiняныя вырабы, палатняныя тканiны, вытканыя рукамi магiляўчан, вырабы з саломкi, вышытыя ручнiкi i абрусы.
   Настаўнiкi працоўнага навучання правялi майстар-класы па вышыўцы гладдзю i крыжыкам, вязаннi кручком. Вышывалi i вязалi пад старадаўнiя беларускiя песнi.
   Вучнi з задавальненнем прынялi ўдзел у мерапрыемстве. Яшчэ раз адчулi на сабе ўсю прыгажосць, самабытнасць i непаўторнасць нашай культуры.

   15 сакавіка ў рамках адзінага дня беларускага маўлення для вучняў быў праведзены вусны часопіс "Беларускія народныя строі". На стэндзе былі прадстаўлены фотаздымкі народных строяў розных куткоў нашай краіны. Вучні маглі яшчэ раз упэўніцца ў тым, што адзенне беларусаў было прыгожым і непаўторным. Таксама вучні 8-х класаў правялі віктарыну "Беларускае адзенне сёння", пад час якога удзельнікі паказалі сваю эрудыцыю і зацікаўленасць беларускай культурай.

ВЫ ПАСЛУХАЙЦЕ РОДНУЮ МОВУ:
ЖАЎРУКОВАЮ ПЕСНЯЙ ЗВІНІЦЬ…
КОЛЬКІ ФАРБАЎ, АДЦЕННЯЎ У СЛОВЕ!
ЯК ПЯВУЧА ЛІЕЦЦА-ГУЧЫЦЬ!
ЛІДЗІЯ ПОЛАЗАВА

   3 сакавіка — Сусветны дзень пісьменніка.
   Віншуем усіх пісьменнікаў, а таксама аматараў літаратуры!
   Калі чуеш прыгожую мову майстроў слова або чытаеш беларускіх класікаў, то не перастаеш здзіўляцца прыгажосці і мілагучнасці беларускай мовы.
   1 сакавіка 2018 года ў межах адзінага дня беларускага маўлення вучні нашай школы сустрэлі вясну з чытання твораў беларускіх пісьменнікаў на роднай мове.
   Удзельнікі конкурсу чытальнікаў “Гучы, родная мова!” самастойна выбіралі мастацкія творы класікаў і сучасных аўтараў. Тэматычная скіраванасць твораў: любоў да роднага краю, мовы, традыцый і культуры беларускага народа.
   Пераможцы былі вызначаны ў некалькіх намінацыях і ўзнагароджаны дыпломамі.
   Наша мерапрыемства мы прысвяцілі Сусветнаму дню пісьменніка, які адзначаецца ва ўсім свеце 3 сакавіка.

Калініна Святлана Міхайлаўна,
настаўнік беларускай мовы і літаратуры
ДУА "Сярэдняя школа № 45 г. Магілёва"

   22 лютага 2018 года ў дзяржаўнай установе адукацыі “Сярэдняя школа №45 г. Магілёва” настаўнікі беларускай мовы і літаратуры Костылева Л.М. і Лунькова В.П. правялі інтэрактыўную віктарыну “Чароўны квадрат” для вучняў 6 «А», «Е», «Ж» класаў.
   Мерапрыемства складалася з 9 сектараў:
- конкурс інсцэніровак;
- падарожжа па карце Беларусі;
- беларускія гульні;
- тэст для гаспадынь;
- таямнічая скрыня;
- конкурс на лепшага чытальніка;
- знакамітыя людзі Беларусі;
- крыжаванка для абаронцаў;
- конкурс капітанаў.
   Кожны сектар утрымліваў пэўнае заданне.
   Сектар “Падарожжа па карце Беларусі” меў на мэце пазнаёміць вучняў з назвамі гарадоў, вёсак, рэк нашай краіны.
   Сектар “Знакамітыя людзі Беларусі” спрыяў замацаванню ведаў пра выдатных дзеячаў беларускай культуры.
   Вучні ў рамках мерапрыемства прынялі ўдзел у конкурсе на лепшага чытальніка, пазнаёміліся з беларускімі народнымі гульням, адказалі на пытанні віктарыны, разгадалі крыжаванку. Пераможцы былі ўзнагароджаны дыпломамі.
   У працэсе мерапрыемства вучні паглыбілі веды пра гістарычную і культурную спадчыну Беларусі, атрымалі асалоду ад гучання беларускай мовы.

Костылева Лілія Мікалаеўна,
настаўніца беларускай мовы і літаратуры
ДУА "Сярэдняя школа № 45 г. Магілёва"

    Цікавымі і змястоўнымі мерапрыемствамі сустрэлі настаўнікі ДУА “Сярэдняя школа № 45 г. Магілёва” традыцыйны “Тыдзень славянскіх моў”, які праходзіў у школе з 19 па 26 лютага 2018 года. Віктарыны, інтэлектуальныя гульні, конкурсныя праграмы, этнаграфічныя турніры – усё, што ў чарговы раз расказала вучням і гасцям школы пра родную Беларусь, яе гісторыю, мову, людзей; усё, што паказала: беларусам ёсць чым ганарыцца, ёсць што паказаць іншым народам і што перадаць у спадчыну нашчадкам.
   Так, 20 лютага настаўнікі беларускай мовы і літаратуры Лунькова В.П. і рускай мовы і літаратуры Каваленка А.М. правялі для вучняў 9 “А”, “В” класаў інтэлектуальную віктарыну “Чароўны квадрат” , каб пашырыць уяўленне вучняў пра значэнне роднай мовы ў жыцці чалавека, падтрымаць цікавасць да гісторыі і культуры беларускага краю і народа, народнай спадчыны, сродкамі гульні паспрыяць выхаванню пачуцця патрыятызму і павагі да мовы беларускага народа.
   Пазнаваўчымі аказаліся заданні намінацый “Дзяржава і яе сімвалы”, “Забытыя рэчы”, “Помнікі”, “Майстры слова”, “Народныя традыцыі”, “Роднае слова”, якія расказалі рабятам пра сімвалы беларускай дзяржавы і значэнне кожнай дэталі гэтых сімвалаў, пра традыцыйныя святы і абрады беларусаў, пра забытыя побытавыя рэчы нашых продкаў, далі магчымасць узгадаць помнікі, якія ўслаўляюць наша гераічнае і слаўнае мінулае.
   Немалаважным падчас гульні стала і ўменне працаваць у камандзе, якое прынесла пачуццё задавальнення ўсім удзельнікам гульні.
   Правядзенне “Тыдня славянскіх моў” спрыяе выхаванню патрыятызму падрастаючага пакалення, абуджае цікавасць да вывучэння гісторыі і культуры роднага краю.

Лунькова Вольга Пятроўна,
настаўніца беларускай мовы і літаратуры
ДУА "Сярэдняя школа № 45 г. Магілёва"

    21 лютага ва ўсім свеце адзначаецца дзень роднай мовы. Міжнародны дзень роднай мовы – гэта яшчэ адна нагода, каб кожнаму беларусу задумацца аб лёсе нашай мовы, аб той бясцэннай спадчыне, што засталася нам ад прадзедаў, аб тым багацці, якім мы, беларусы, павінны валодаць ужо толькі таму, што нарадзіліся і жывём на Беларусі. Нямала цікавых мерапрыемстаў, прымеркаваных да гэтага дня, падрыхтавалі настаўнікі беларускай мовы і літаратуры ДУА “Сярэдняя школа №45 г. Магілёва”. З нагоды свята ўвесь тыдзень будуць праводзіцца мерапрыемствы. Настаўнікі беларускай мовы і літаратуры кожны дзень будуць праводзіць гульні, конкурсы, віктарыны сярод вучняў 5-11 класаў.
   Вучням 5«Б» класа таксама пашчасціла акунуцца ў гэты чароўны свет роднай мовы. Яны пад кіраўніцтвам свайго настаўніка беларускай мовы і літаратуры 19 лютага сталі ўдзельнікамі конкурса “Наша спадчына”. Дзеці складалі словы, састаўлялі сказы па слову, удзельнічалі ў граматычнай гульні-загадцы, канструявалі словы, лічылі літары і гукі ў словах, падбіралі аднакаранёвыя словы, вусна апісвалі прадмет і адгадвалі яго. Вучні з цікавасцю разглядалі прадметы хатняга ўжытку і разважалі, як гэтыя рэчы маглі служыць нашым продкам і як яны называліся. Парадавала тое, што многія з вучняў раней іх бачылі ў сваіх бабуль і дзядуль і змаглі многае пра іх расказаць. Вучні засталіся задаволеныя мерапрыемствам і сваімі новымі набытымі ведамі. На развітанне дзеці пажадалі добрага дня адзін аднаму і свайму настаўніку.

Якаўлева Святлана Уладзіміраўна,
настаўніца беларускай мовы і літаратуры
ДУА "Сярэдняя школа № 45 г. Магілёва"

   15 лютага ў ДУА “Сярэдняя школа №45 г.Магілёва” адбылося мерапрыемства, прысвечанае святкаванню Масленіцы.
   Свята прайшло ў атмасферы задору і радасці. Вучні 7-ых класаў пазнаёміліся з традыцыямі святкавання Масленіцы свайго народа.
   Удзельнікам была прапанавана цікавая праграма. Яны з ахвотай скакалі, вадзілі карагоды, жартавалі, праглядалі відэафільмы, прымалі ўдзел у разнастайных гульнях.
   Дзякуючы гэтаму, вучні ў чарговы раз далучыліся да беларускіх традыцый і абрадаў нашых продкаў.

Бычкова Лілія Леанідаўна,
настаўніца беларускай мовы і літаратуры
ДУА "Сярэдняя школа № 45 г. Магілёва"

   “Добры дзень, школа! Вас вітае школьнае радыё!” Такімі шчырымі словамі вядучыя радыёгазеты сустракаюць кожны чацвер вучняў нашай школы №45.
   Так адбывалася і ў гэты,беларускамоўны чацвер, 1 лютага. Але ў гэты чацвер удвая было прыемна , бо ўжо з самой раніцы ў фае школы знаходзіўся стэнд, які прыцягваў увагу кожнага, бо вабіў сваёй змястоўнасцю, запрашаў стаць удзельнікам і далучыцца да скарбаў роднай мовы.
   Кожны, хто спыняўся каля яго, мелі магчымасць праверыць свае веды ў валоданні роднай мовай. Як вучні, так і дарослыя спрабавалі суаднесці “свае” і “чужыя” словы, пазнаёміцца са словамі-зваротамі розных пісьменнікаў, праверыць сябе ў пытаннях выхавання.
   Калі глядзіш на сваіх вучняў і іх бацькоў і бачыш іх светлыя вочы, сур’ёзны твар, шчырасць і адказнасць, то ловіш сябе на думцы: родная мова ў надзейных руках , і яе будуць ведаць!

А.В.Балазечка,
настаўнік беларускай мовы і літаратуры

11 i 18 студзеня 2018 года ў дзяржаўнай установе адукацыі “Сярэдняя школа № 45 г.Магілёва” прайшлі чацвяргі беларускай мовы. Двучні трэціх і чацвёртых класаў спачатку сталі ўдзельнікамі віктарыны “Беларуская скарбонка”. А потым слухалі беларускія песні і гулялі ў беларускія гульні. Дзеці з задавальненнем прымалі ўдзел у мерапрыемствах і атрымалі шмат станоўчых уражанняў.

Класныя кіраўнікі:
3 “А” Валасевіч Т.М.,3 “Б” Малаковіч А.М., 3 “В”Шведава І.У.

«Добры дзень, школа! Вас вітае школьнае радыё!» з гэтых слоў пачынаецца дзень на школьным радыё. Кожны чацвер вядучыя школьнага радыё, вучні і настаўнікі, распавядаюць аб гістарычных фактах нашай Радзімы.

Верасень

Кастрычнiк

Лістапад

Снежань

Як і заўсёды ў чацвер, у снежні, як і ў лістападзе,
Шануем у школе нашу мову, і гэтаму мы вельмі рады.

Гаворым мы па-беларуску, па школьным радыё гучыць,
Як важна ведаць нашу мову і за навінамі сачыць.

Як перапынак -на лінейку- 2 классы “А”, “Б”, В”,
Каб мову родную паслухаць і веды паказаць свае.

У “перакладчыкаў” гулялі і чулі слоў знаёмых шмат,
Мы слова “БЕЛАРУСЬ” сабралі, намалявалі герб і флаг.

Любімай песняй "Родны горад" флэшмоб пачалі разам мы,
Напомнілі пра колер сцяга, спявалі дружна, як маглі.

І пажаданні для краіны мы напісалі дружна ўсе:
“Квітней, красуйся, развівайся”- шануем, любім мы цябе!

Лазоўская А.А.,
настаўнік пачатковых класаў

   У рамках тыдня беларускай мовы ДУА “СШ №45 г. Магілёва” у 2”І” і 2 “К” класе адбылася віктарына пад назвай “Беларусь- мая Радзіма”. Настаўнікі Яцкевіч А. В. і Таўкачова А. Л. правялі віктарыну ў форме групавога дыялогу. Вучні падзяліліся на дзве каманды “Васілінка “ і “Несцерка”. Напярэдадні мерапрыемства настаўнікі прапанавалі сваім выхаванцам дзіцячую літаратуру беларускіх аўтараў пра сваю Радзіму: дзеці знаёміліся,выразна чыталі, аналізавалі вершы беларускіх паэтаў: Я. Коласа, Я. Купалы, В. Віткі, М. Пазнякова і іншых. Гучалі пытанні пра гарады Беларусі, навакольнае асяроддзе і жывёльны свет нашай краіны; лепшыя беларускія прыказкі і прымаўкі выкарыстоўваліся ў рэбусах і крыжаванках.
   Мэтай нашай віктарыны было выхаванне ў вучняў пачатковых класаў нацыянальнай самасвядомасці праз асэнсаванне нацыянальных каштоўнасцей, традыцый, творчай і сацыяльнай самарэалізацыі кожнага вучня. На мерапрыемстве выконваліся задачы, якія садзейнічалі фарміраванню сацыяльнага аптымізму, выхаванню патрыёта і грамадзяніна Рэспублікі Беларусь.На канкрэтных прыкладах вучні ўсвядомілі сувязь мінулага і сучаснага, таксама стварылі ўмовы для развіцця нацыянальнай культуры, станаўлення важнейшых якасцей кожнай асобы.
   Вучні з захапленнем адказвалі на пытанні віктарыны, самастойна выконвалі практычныя заданні. У канцы выхаваўчага мерапрыемства пераможцы атрымалі салодкія ўзнагароды.

…калі пяюць песні ў вас...
…пяюць на Каляды, на Запускі…
Пяюць на радзінах і хрэсьбінах…
Увесь круглы год пяюць.
М.Багдановіч. Апокрыф

   I сапраўды, спявалі беларусы і ў радасці, і ў горы, у час працы і адпачынку. Вялікую песенную спадчыну пакінулі нам нашы продкі. Задача сучаснага беларуса – захаваць і памножыць гэту спадчыну.
   "Самае патаемнае для нас – гэта пакінуць народную душу ў любой песні", - гэтыя словы Уладзіміра Мулявіна сталі дэвізам для паэтаў-песеннікаў і выканаўцаў сучасных песень.
   Пачуць душу народа, дакрануцца да яе таямніцы змаглі вучні, настаўнікі і наведвальнікі ДУА “Сярэдняя школа №45 г. Магілёва” 30 лістапада 2017года, калі школьныя калідоры напоўніліся гукамі чароўных мелодый сучаснай беларускай песні. Кожны змог пераканацца ў тым, што сённяшняе пакаленне музыкантаў не толькі захавала ўсё тое, што было створана нашымі продкамі, але і змагло ўзняць літаратурную песню на недасягальныя вяршыні мастацтва.
   Услухайцеся ў гукі чароўнай сучаснай беларускай песні – і перад вамі адкрыюцца нязведаныя прасторы роднага краю, перад вачамі паўстане Беларусь ва ўсёй сваёй прыгажосці, а душа напоўніцца пачуццём гонару за свой край і яго народ, таленавіты і самабытны. І вы адчуеце, што паэты жывуць у песнях.

Настаўніца беларускай мовы і літаратуры
ДУА “Сярэдняя школа №45 г. Магілёва” Лунькова Вольга Пятроўна

Як і заўсёды ў чацвер, шаснаццатага лістапада,
Шануем у школе нашу мову, і гэтаму мы вельмі рады.

Гаворым мы па-беларуску, па школьным радыё гучыць,
Як важна ведаць нашу мову і за навінамі сачыць.

І вось сабралісь на лінейку другія классы “А”, “Б”, В”,
Каб мову родную паслухаць і веды паказаць свае.

У “перакладчыкаў” гулялі і чулі слоў знаёмых шмат,
Мы слова “БЕЛАРУСЬ” сабралі, намалявалі герб і флаг.

І пажаданні для краіны мы напісалі дружна ўсе:
“Квітней, красуйся, развівайся”- шануем, любім мы цябе!

Настаўнік пачатковых класаў
Лазоўская А.А.

Паэт, празаік, драматург, вучоны, публіцыст –
няма, здаецца, у беларускай літаратуры такога жанру,
няма ў яе гісторыі такой старонкі,
дзе б не ззяла слаўнае імя Якуба Коласа,
не праявілася б якая-небудзь грань
яго шчодрага таленту.
Максім Танк

  9 лістапада 2017 г. у ДУА “Сярэдняя школа № 45 г. Магілёва” адбылося мерапрыемства “Пясняр Беларусі”, прысвечанае 135-годдзю з дня нараджэння Якуба Коласа.
  Вучні пазнаёміліся з жыццёвым і творчым шляхам паэта, вывучылі і прачыталі вершы, праінсцэніравалі вядомыя творы пісьменніка.
  У фае школы быў аформлены стэнд, дзе размяшчаліся фотаздымкі з сямейнага альбома, розны займальны матэрыял (крыжаванкі, рэбусы і інш.) па творчасці Я.Коласа.
  У выніку праведзеных заняткаў, вучні даведаліся пра невядомыя ім раней факты з жыцця песняра, змаглі папрактыкавацца ў разгадванні крыжаванак, рэбусаў, загадак, прысвечаных Я.Коласу.

Настаўнік беларускай мовы і літаратуры
Костылева Л.М.

  26 кастрычніка ў ДУА «Сярэдняя школа №45» г.Магілева было праведзена мерапрыемства пад назвай «Восеньскія юбіляры». На стэндзе вучні пазнаёміліся з беларускімі пісьменнікамі,якія адзначаюць свой юбілей. З некаторымі з іх вучні пазнаёмілісь упершыню.
  А таксама былі паказаны іміджавыя ролікі , з дапамогай якіх можна у гульнёвай форме пазнаёміцца і хутка запомніць беларускія словы.Вучням было вельмі цікава.

З легендаў i казак былых пакаленняў,
З калосся цяжкога жытоў i пшанiц,
З сузор'яў i сонечных цёплых праменняў,
З грымучага ззяння бурлiвых крынiц.
З птушынага шчэбету, шуму дубровы,
I з гора, i з радасцi, i з усяго
Таго, што лягло назаўсёды ў аснову
Святынi народа, бяссмерця яго, –
Ты выткана, дзiўная родная мова...
Максім Танк

  Максім Танк - адно з самых яркіх імёнаў у гісторыі беларускай літаратуры.
  Паэт-бунтар, паэт-патрыёт, паэт-сатырык, паэт-філосаф, паэт-наватар… А «па жыцці» надзвычай сціплы чалавек, які не любіў гучных слоў і бляску пражэктараў.
  Паэзія Максіма Танка ўражвае разнастайнасцю тэм, вобразаў, форм, творчым засваеннем нацыянальнай паэтычнай традыцыі і наватарствам. А галоўная тэма, якая праходзіць праз усю творчасць М. Танка, - Радзіма ў самых розных яе праявах: гісторыя і яе адлюстраванне ў легендах і паданнях, праца, песні, мары народа, маляўнічая прырода, мілагучная родная мова.
  Паэзія Максіма Танка арыентуе нас на высокія ідэалы, разуменне важных ісцін, непераходных маральных каштоўнасцей. Яго вершы, паэмы засяроджаны на галоўным у чалавечым быцці, напоўнены агнём перажывання, трапятання, пачуцця.
  17 верасня 2017 года Максіму Танку споўнілася б 105 гадоў. Да юбілею ў нашай школе была падрыхтавана лiтаратурная гасцеўня, прысвечаная паэту, куды запрашалiся ўсе аматары мастацкага слова.
  Вучнi мелi магчымасць пазнаемiцца з бiяграфiяй М.Танка ў пячатным варыянце, паглядзець дакументальны фiльм , дзе з экрана на нас глядзеў яшчэ жывы М.Танк, дзе сучаснiкi гаварылi пра яго, як пра вялiкага чалавека i вялiкага паэта. Можна было палiстаць кнiжныя старонкi з вершамi цi пачуць гэтыя вершы ў жывым выкананнi настаўнiкаў i вучняў.
  Спадзяемся, што кожны прачытаны радок, кожнае сказанае слова пра М. Танка застанецца ў памяцi i ў сэрцы кожнага з прысутных на нашым мерапрыемстве.

Беражы і ахоўвай
Залатыя правы
Нашай роднае мовы,-
І ты вечна жывы.
Максім Лужанін

  Гэтыя палымяныя словы Максіма Лужаніна сталі нам, нашчадкам роднай зямлі, дэвізам і наказам, каб мы беражна адносіліся і захоўвалі тое, што зараз маем.
  12 кастрычніка. Чацвер. Усім добра вядома, што гэта за дзень - гэта беларускамоўны чацвер! У школе гучыць радыёхвілінка на беларускай мове, якую чакаюць рабяты, бо там шмат цікавай пазнавальнай інфармацыі для іх, а вось вучні 9 “Г” падрыхтавалі і правялі мерапрыемства “Запаветныя словы пра родную мову”.
  Удзельнікі мерапрыемства звярнуліся да выказванняў пра родную мову вядомых беларускіх аўтараў , прайшліся па старонках беларускай паэзіі, чыталі вершы розных гадоў выдання і выказвалі свае адносіны да ўсяго, што іх зацікавіла.
  А калі бачыш зацікаўленыя вочы вучняў, то разумееш, што наша мова будзе жыць!

Балазечка Алена Віктараўна,
настаўнік беларускай мовы і літаратуры

  5 кастрычніка сярод вучняў 7 “В” класа была праведзена конкурсная праграма “Залатая восень”. Атмасфера, у якой мы апынуліся, была асаблівай, таму што восень прынята сустракаць з цудоўным настроем. Адны лічаць яе халоднай, з дажджамі, сумнай. Іншыя, наадварот, залатой, шчодрай, бо менавіта яна раскрывае прыгажосць прыроды ў яе завяданні. Восень радуе нас рознакаляровай афарбоўкай і непрадбачаным надвор’ем.
  Дзеці прынялі ўдзел у інтэлектуальных заданнях: адгадвалі загадкі, спявалі, чыталі вершы, разглядалі прыкметы восені, спрабавалі самастойна прагназаваць надвор’е на лістапад месяц. І вызначылі галоўнае, што якім бы яно не было, толькі добры настрой і пазітыў можа падкарэктаваць нават самы пахмурны і сумны дзень.

Бычкова Лілія Леанідаўна,
настаўнік беларускай мовы і літаратуры

Цiха сцелецца, сцелецца
Лiст на лiст у гаях.
Залатая мяцелiца
Шалясцiць на дубах.
Замяла рыжаватыя
Верасы, паплавы.
З песняю сумнаватаю
Нада мной журавы

Антон Бялевiч

   Вось i прыйшла залатая восень... Яна, нібы чараўніца, перамяшала розныя фарбы і ўпрыгожыла траву, лес, лісце на дрэвах. Колькі разнастайных адценняў колераў! Тут і чырвона-жоўтыя, аранжава-карычневыя, бурштынава-залацістыя адценні — толькі таленавіты мастак мог стварыць такую палітру.
  Сваё захапленне прыродай восенню людзі шмат разоў выказвалі мовай мастацтва. Восені прысвяцілі свае творы музыканты, пісьменнікі, мастакі, бо прырода — самая старажытная і магутная крыніца цудоўнага.
  Якія прыгожыя малюнкі можна ўявіць, прачытаўшы вершы А.Грачанікава «Восень», У.Караткевіча «Лісце», А.Коршака «Кляновы ліст», П.Панчанкі «На Палессі восень...». З гэтых твораў перад намі паўстае жанчына-чараўніца, якая робіць розныя цуды: пускае павучкоў на павуцінцы, хавае кветкі, раскідвае каляровае лісце, кладзе лета ў стагі спаць.
  Гэтыя i iншыя вершы пра восень прагучалi ў школе 28 верасня на "вусным часопiсе", куды запрашалiся ўсе жадаючыя.
  У фае гучалi песнi пра восень на беларускай мове (вiдэа-, аўдыезапiсы).
  Усе стэнды былi "засыпаны" рознакаляровымi кляновымi лiсточкамi, на якiх можна было знайсцi загадкi, прыказкi, вершы пра залатую пару.
  Вось як мы прыгожа i цiкава сустрэлi восень!

  Цікавае і пазнавальнае падарожжа ў свет І.Шамякіна і яго творчасці здзейснілі вучні 11 “А” і 11 “Б” класаў ДУА “Сярэдняя школа № 45 г. Магілёва”, наведаўшы бібліятэку № 2 імя І.Шамякіна.
  У фае бібліятэкі вучняў сустрэў фоталетапіс жыцця і творчасці аднаго з найбольш чытаемых пісьменнікаў сучаснасці. Прыгожа і змястоўна аформленыя стэнды пра жыццё і творчасць Івана Пятровіча Шамякіна дазволілі хутка перанесціся ў эпоху народнага пісьменніка і яго творы.
  На высокім узроўні быў праведзены ўрок-экскурсія “Свая нялёгкая дарога”, прысвечаны знакамітаму песняру Беларусі. Вучні пазнаёміліся з цікавымі фактамі біяграфіі І.Шамякіна, даведаліся пра яго любімую песню і любімую спявачку. Увазе адзінаццацікласснікаў была прадстаўлена прэзентацыя, якая расказала пра асноўныя этапы жыцця і дзейнасці пісьменніка. Музычныя творы, урыўкі з кінафільмаў, знятых па творах Івана Шамякіна, фільм "Імгненні жыцця" зрабілі ўрок-экскурсію жывой, запамінальнай і змястоўнай.

Лунькова Вольга Пятроўна,
настаўніца беларускай мовы і літаратуры
ДУА "Сярэдняя школа № 45 г. Магілёва"

  Па такой назвай прайшоў чарговы беларускамоўны чацвер 21.09.2017г. у ДУА “Сярэдняя школа № 45 г. Магілёва”. Выбар тэматыкі гэтага дня быў невыпадковы. Захацелася пазнаёміць сучасных школьнікаў, а таксама іх бацькоў і настаўнікаў школы з адной са старонак жыцця нашых продкаў – адзеннем. У што апраналіся беларусы ў 19-м -пач.20 ст.? Якія назвы беларускага адзення дайшлі да нашага часу, якія зніклі, саступіўшы месца і сучаснай вопратцы і сучасным назвам?
  У сувязі з гэтым у фае школы быў аформлены стэнд з каляровымі фотаздымкамі адзення і яго назвамі. Тут жа была прапанавана ўвазе ўсіх відэапрэзентацыя “Беларускае адзенне ўчора і сёння”. З цікавасцю і захапленнем услухоўваліся ўсе прысутныя ў прыемнае гучанне беларускіх слоў: жаночы строй, кашуля, галаплечка, андарак, гарсэт, саян, сачык, світа, катанкі, касаваротка, камізэлька, нагавіцы, латуха і інш.
  Гучалі беларускія словы, і здавалася, што душа народа адкрывае свае таямніцы перад паважлівымі беларусамі, перад тымі, хто верыць, што роднае слова – гэта сапраўдныя лекі для душы.

Лунькова Вольга Пятроўна,
настаўніца беларускай мовы і літаратуры
ДУА "Сярэдняя школа № 45 г. Магілёва"

  21 верасня ў дзяржаўнай установе адукацыі “Сярэдняя школа № 45 г. Магілёва” прайшоў чарговы беларускамоўны чацвер.
  Гэты дзень запомнішся вучням 1 “Б”, 1 “В” і 1 “Д” класаў незвычайнымі падзеямі. Нечакана для дзяцей настаўнікі пачалі размаўляць на беларускай мове і запрасілі ўсіх на свята “Зямля бацькоў – мая зямля”, што прайшло ў рэкрэацыі першага паверха.
  Дзеці сталі ўдзельнікамі віктарыны, адгадвалі загадкі, расказвалі вершы на беларускай мове. Завяршылася свята сумесным выкананнем беларускай народнай песні “Бульба”.
  Дзеці з задавальненнем прымалі ўдзел у мерапрыемстве і атрымалі шмат яркіх уражанняў.

Класныя кіраўнікі 1 “Б”, 1 “В”, 1 “Д” класаў:
Кавалёва Т. І., Лысова Н. М., Кухарава Ю. М.

  Першае знаемства з роднай мовай адбылося ў вучняў 1 “ А” класа ДУА “Сярэдняя школа № 45 г Магілева” 14.09.2017г. у рамках дня беларускай мовы. Першакласнікі пазнаеміліся з беларускім нацыянальным касцюмам, чыталі вершы на беларускай мове, пагулялі ў гульні “Перакладчык” і “Заінька бялюсенькі”.

Тарасава Ганна Міхайлаўна,
настаўніца пачатковых класаў
ДУА “Сярэдняя школа № 45 г. Магілёва”

  “Добры дзень, школа! Вас вітае школьнае радыё!” Такімі шчырымі словамі кожны чацвер усіх дарослых і дзяцей школы №45 г.Магілёва вітае школьнае радыё на нашай роднай мове.
  Вельмі прыемна бачыць, як у гэты час вучні прыпыняюць крок і ўважліва слухаюць пастаянных вядучых, вучняў 7 і 11 класаў, якія распавядаюць пра гісторыю роднага краю, звычаі і традыцыі нашых продкаў, знаёмяць з творчасцю беларускіх паэтаў і пісьменнікаў. Шмат карысных ведаў атрымлівае кожны слухач.
  Вучні нашай школы не толькі ўважлівыя слухачы, але і актыўныя ўдзельнікі пазакласных мерапрыемстваў, якія праводзяць настаўнікі беларускай мовы і літаратуры.
  Напрыклад, у пятніцу, 17 сакавіка, вучні 7 класаў адправіліся ў завочную вандроўку па родным краі. Яны наперабой расказвалі пра Мірскі і Нясвіжскі замкі, пра Брэсцкую крэпасць і Белавежскую пушчу, пра Буйніцкае поле і Хатынь. З задавальненнем збіралі па слову беларускія прыказкі, “апраналі і кармілі ляльку”,з дзвюх падказак, а не з сямі (як прапаноўвалася) адгадвалі знакамітых людзей нашай зямлі…
   Кожны раз, калі бачыш у такія хвіліны зацікаўленыя вочы дзяцей, чуеш іх бездакорныя адказы на беларускай мове, то разумееш: наша родная, напеўная, мілагучная мова будзе жыць!

Да 500-годдзя беларускага кнігадрукавання

  У 2017 г. наша краіна адзначае вялікую дату – 500-годдзе беларускага і ўсходнеславянскага кнігадрукавання. Гэты юбілей, безумоўна, звязаны з дзейнасцю славутага Францыска Скарыны. Выдатны дзеяч беларускай культуры эпохі Адраджэння здолеў праявіць сябе як першадрукар, выдавец, рэдактар і перакладчык біблейскіх зводаў, аўтар арыгінальных прадмоў і каментарыяў да кніг Святога Пісання і іншых выданняў, які ўнёс неацэнны ўклад у многія сферы мастацкай і навуковай творчасці. У яго дзейнасці ярка адбіліся гуманістычныя, асветніцкія і дэмакратычныя тэндэнцыі, павевы еўрапейскага Адраджэння. Францыск Скарына стаяў ля вытокаў нацыянальнай беларускай культуры і з’яўляецца яе сімвалам.
  Так, у першы «Беларускі чацвер» 2017/2018 навучальнага года ў нашай школе адбылося святочнае мерапрыемства «Святло друкаванага слова». У рамках мерапрыемства створана інфармацыйная выстава «І вечным застканецца слова…».
  Да велічнай постаці выдатнага беларускага асветніка і першадрукара XVI стагоддзя, нашага земляка Францыска Скарыны звярнуліся вучні 10 – х класаў у час абароны праектаў «Францыск Скарына і яго час». Асноўнымі задачамі праекта з’яўлялася: даць характарыстыку эпохі Адраджэння; пазнаёміць з асноўнымі фактамі жыцця i дзейнасці перщадрукара; ахарактарызаваць творчасць Францыска Скарыны з мэтай выяўлення асноўных прынцыпаў светапогляду асветніка. У рубрыцы стварэння банка ідэй перад групамі была пастаўлена задача паказаць вобраз Скарыны не толькі як вялікага асветніка, але і як звычайнага чалавека, на долю якога выпалі шматлікія выпрабаванні і лёс якога не быў высланы ружамі.
  А тым часам не менш цікавае і змястоўнае мерапрыемства адбывалася ў вучняў 5 – х класаў, якія актыўна адказвалі на пытанні віктарыны «Ён першы кнігу даў славянам».
  Веліч асобы Францыска Скарыны бачылі многія нашы папярэднікі, таму святкаванне юбілеяў беларускага кнігадрукавання ўжо мае сваю гісторыю. Да гэтай гісторыі далучаны вучні і настаўнікі нашай школы.

Калініна С.М.,
настаўнік беларускай мовы і літаратуры
ДУА “Сярэдняя школа №45 г.Магілёва”

  У год святкавання 135-гадовага юбілею народнага паэта Беларусі Якуба Коласа, напэўна, не засталося ў нашай краіне людзей, якія так ці інакш не дакрануліся да гэтай падзеі. Вось і ў ДУА “Сярэдняя школа №45 г. Магілёва” была арганізавана віктарына “Сцяжынкамі Коласа” ў якой прымалі ўдзел вучні пятых класаў. Вучням было вельмі цікава. Такія мерапрыемствы садзейнічаюць абуджэнню любові да роднай спадчыны і яе багацця і пашырэнню іх духоўнага свету.

Абухоўская Г.М., Яноўцава І.Я.,
настаўніцы беларускай мовы і літаратуры
ДУА “Сярэдняя школа № 45 г. Магілёва”